स्थलगत झिमरुक :
झिमरुक (प्यूठान) : प्यूठानको झिमरुक गाउँपालिकामा अंक, ८ को गतिलो संयोग छ । यहाँ ८ वटा वडाहरु छन् । जनप्रतिनिधी चुनिएको आठ वर्ष वित्यो । तर, वडा नम्वर ८ ले अझैपनि आफ्नो कार्यालय भवन बनाउन सकेको छैन् । सात वटा वडाहरुले अहिले कार्यालय निर्माण गरिसके । त्यसमध्ये केही वडाको भवन निर्माणधिन अवस्थामा छ । केहीको निर्माण पुरा भएर रंगरोगन चलिरहेको छ । तर, गाउँपालिकाको उत्तरीपूर्वी क्षेत्रमा पर्ने वडा नम्वर ८ ले भने ८ वर्ष वितिसक्दा पनि आफ्नै कार्यालय भवन निर्माण गर्न नसक्दा चर्को आलोचना भइरहेको छ । विवादै विवादको भूमरीमा फसेको वडाको केन्द्र विवादले गर्दा भवन निर्माणदेखि दिनहुँ हुने दैनिक कामकाज समेत प्रभावित छन् ।
अघिल्लो सरकारको पालामा २०७५ सालमा बसेको गाउँसभा वैठकको दुई तिहाई निर्णयले वडा नम्वर ८ को फूलवारी रातामाटाको पक्षमा केन्द्र तोकेको थियो । ४४ जना गाउँसभा सदस्यमध्ये २८ जनाले मतदान गरेका थिए । तर, उक्त निर्णयलाई वडा अध्यक्ष तुलस बहादुर बस्नेतले सवै वडाबासीको पायक पर्ने क्षेत्रमा केन्द्र नभएको भन्दै अस्वीकार गरे । बस्नेत अघिल्लो सरकारका पालामा पनि वडा अध्यक्ष थिए ।
गाउँसभाले तोकेको केन्द्रमा वडाअध्यक्ष बस्नेत अहिलेसम्म पनि पुगेका छैनन् । वडा अध्यक्षले गर्नुपर्ने दैनिक कामकाज उनले आफ्नै निवास टिमुरचौरबाट गर्दै आइरहेका छन् । कतिपयले उनको कार्यशैलीलाई ‘झोलामा वडा कार्यालय’ चलाएको भनेर टिप्पणी गरिरहेका छन् ।
गाउँसभाले तोकेको वडा कार्यालयमा वडा सचिव र अन्य कर्मचारीले राजश्व संकलन र पंजीकरण (जन्म, मृत्यु, बसाईसराई, विवाह, सम्वन्ध विच्छेद) लगायतका कामहरु गर्दै आएका छन् ।
‘अघिल्लो सरकारको पालामा तोकिएको केन्द्र फूलवारी रातामाटा सवै जनताको पायक पर्ने स्थानमा छैन्’,अध्यक्ष बस्नेतले भने,‘काभ्रारुख झालापोखरी सवैको पायक पर्छ, त्यसैमा पालिकाले निर्णय गर्नुपर्छ ।’ तर, बस्नेत अघिल्लो सरकारको पालामा भने झालापोखरीमा सहमत थिएनन् । बस्नेत टिमुरचौरबाट झालापोखरीसम्म झरेपनि त्यसले मूर्तरुप पाउन सकेको छैन् ।
केन्द्र विवाद चरम उत्कर्षमा पुगेपछि जिल्ला समन्वय समिति प्यूठान नेतृत्वको टोलीले स्थलगत अनुगमन गरेको थियो । उक्त अनुगमन टोलीको प्रतिवेदनले दुई तिहाई बहुमतले निर्णय गरेको फूलवारी रातामाटा भन्दामाथी काभ्रारुख झालापोखरीलाई नै वडाको पायक पर्ने केन्द्र हुनुपर्ने सिफारिस गरेको छ । त्यही सिफारिसका आधारमा अवको निर्णय हुनुपर्ने वडा अध्यक्ष बस्नेतले दावी गरिरहेका छन् ।
तर, गाउँसभाको दुई तिहाई बहुमतबाट तत्कालिन गाउँपालिका अध्यक्ष तिलक बहादुर जिसीको नेतृत्वको सरकारले तोकेको फूलवारी रातामाटा केन्द्रलाई राष्ट्रिय जनमोर्चा कदापी सार्ने पक्षमा देखिदैन् । अघिल्लो सरकारमा अध्यक्ष, उपाध्यक्ष सहित राजमोको बहुमत थियो । राजमोको बहुमत संख्यामा अरु दलले मत मिसाएपछि दुई तिहाई पुगेको थियो ।
राजमो झिमरुक गाउँपालिका अध्यक्ष एवं तत्कालिन झिमरुक ५ का वडा अध्यक्ष टिका बहादुर जिसीले अघिल्लो सरकारले विधि र कानून सम्मत गरेको निर्णयलाई उल्टाउने पक्षमा आफूहरु नरहेको धारणा व्यक्त गरेका छन् । ‘दुई तिहाई बहुमतले तोकेको निर्णयलाई वडा अध्यक्षले मान्दैन भन्न मिल्दैन् । तोकेको केन्द्रबाट जनतालाई सेवा दिनुपर्छ’,जिसीले भने,‘कित त फेरी दुई तिहाई बहुमत पु¥याएर सारे भो ।’
त्यहाँ विवाद छ, पायक पर्ने ठाउँमा केन्द्र तोक्छौं : एमसी
झिमरुक गाउँपालिका अध्यक्ष पित बहादुर एमसीले ८ नम्वर वडा कार्यालयको विवादले कार्यालय भवन निर्माण गर्न नसकिएको जानकारी दिए । ‘अघिल्लो सरकारले गरेको निर्णय पायकमा छैन् भनेर विवाद कायमै छ’,एमसीले भने,‘पालिका स्तरमा सर्वदलीय बैठक बसेका छौं, सवैको साझा छलफलबाट के गर्ने भन्ने बारेमा निर्णय लिन्छौं ।’
अघिल्लो सरकारले निर्णय गरेपनि सवै वडाबासीले स्वीकार नगर्दा समस्या बल्झिरहेको उनको भनाई छ । एमसीले वडाको बस्तीमै पुगेर नागरिकहरुसंग छलफल गरी विवादको विषयलाई किनारा लगाउने समेत प्रतिक्रिया दिए । सवै दलबाट सकरात्मक कुरा आइरहेको जानकारी गराउँदै अध्यक्ष एमसीले विवादलाई चाँढै किनारा लगाउने समेत बताए ।
आठ वर्ष वित्दा पनि वडा कार्यालय भवन निर्माण गर्न नसक्दा यस क्षेत्रका नागरिकहरुले जनप्रतिनिधीको चर्को आलोचना गरिरहेका छन् । आठ नम्वर वडाकै कारण सवै वडाको भवन बने भनेर गाउँपालिकाले प्रगती देखाउन सकेको छैन् । पालिकाको समग्र भौतिक पूर्वाधार विकासमा समेत यो वडा बाधक बनिरहेको देखिएको छ ।
राजनीति सहमतीबीना सम्भव छैन्, पहल जारी छ : उपाध्यक्ष पोख्रेल
गाउँपालिका उपाध्यक्ष प्रमोद पोख्रेलले वडा नम्वर ८ को केन्द्र भवन पूनः तोक्नका लागि सर्वदलीय राजनीति सहमतीबीना सम्भव नभएको प्रतिक्रिया दिए । ‘अघिल्लो सरकारले गरेको निर्णय फेर्न गाउँसभामा दुई तिहाई मत चाहिन्छ’,उनले भने,‘एउटा पनि दल बाहिर हुँदा बहुमत पुग्दैन् । त्यसैले सवैको सहमतीमै निर्णय गर्नुपर्छ ।’
उनले त्यसका लागि सवै दलहरुसँग सहमतीको पहल जारी रहेको समेत जानकारी दिए । गाउँसभामा नेपाली कांग्रेस र राजमोका १७ मध्य १६÷१६ जना सदस्य छन् । दुवै पार्टीका एक एक जना सदस्य जिल्ला समन्वय समितिमा गएका छन् । नेपाली कांग्रेसबाट निर्वाचित वडा नम्वर ४ का वडा सदस्य धरम बहादुर जिसी अहिले जिल्ला समन्वय समिति प्यूठानका प्रमुख छन् ।
सभामा एमालेका ८ र नेकपा (माओवादी) केन्द्रका तीन जना सदस्य छन् । पोख्रेलले वडा नम्वर ८ लाई अनिर्णयको बन्दी बनाउन नहुने गरी राजनीतिक सहमतीको बाटो खोज्न लागिपर्ने उल्लेख गरे ।
